Geschiedenis paraplu

Het begon allemaal eerst met een parasol.

Er zijn al beelden en muurschilderingen gevonden waarop al in de vroege oudheid een vorst te zien was, waarbij bedienden stonden die een scherm tegen de zon boven hem hielden. Dit gebeurde toen al in Perzië, Egypte en India. Een parasol was toen een symbool van status en macht  en hoe meer lagen de parasol had, hoe machtiger de vorst zich voelde. Aan een witte huid kon men zien dat men niet buiten hoefde te werken

Vooral in Aziä gold dit. Zo had de keizer van China een parasol die 4 lagen bevatte, de koning van Siam had er een met wel 7 tot 9 lagen en de koning van Birma bezat zelfs 24 parasols omdat de status hier in het aantal parasols werd afgemeten.

In Europa dook de parasol voor het eerst op in Griekenland en dit was omstreeks 500 voor onze jaartelling.  In Griekenland werden toen al parasols boven de beelden van goden en godinnen gehouden en welgestelde Atheense vrouwen hadden vaak bediendes die hun parasol vasthielden. Vanuit Griekenland kwam de parasol toen ook naar Rome. 

De Rooms-Katholieke kerk had de parasol ontdekt en werd daar een symbool voor de religie. Tot op heden staat er bij de stoel voor de paus in de grote Basilieken een zonnescherm erboven in de kleuren van de paus. 

Ten tijde van de Renaissance werden in Europa de parasols steeds meer gebruikt. Het werd mode bij vooral de adel en welgestelde dames die hun huid wit wilden hebben. Dit was ook een vorm van schoonheid en status bij de heersende gegoede klasse en zo zijn er uit die tijd veel schilderijen en afbeeldingen van bekende dames mét parasol!

Nederland behoorde ooit tot Frankrijk vandaar dat wij ook de Franse naam eraan gegeven hebben. Para is zoveel als ‘tegen’ en sol komt van soleil en dat is de ‘zon’.

Als er een scherm tegen de zon bestaat dan kan er ook een tegen de regen worden gebruikt en het was in het oude Rome waar vrouwen hun papieren parasols tegen de regen gingen beschermen, door ze in de olie of was gingen zetten maar het kunnen ook de Chinezen geweest zijn. In Frankrijk en Italië begon men de paraplu rond de 16e eeuw te ontdekken. Hij heette in Frankrijk para-pluie en pluie is regen. Je spreekt het uit als ‘plwie’ en is nu bekend als paraplu. 

In de 18e eeuw begonnen de Engelse vrouwen het nut van een paraplu in te zien en als ze sterk genoeg waren hadden ze een exemplaar. Het was namelijk nog een hele klus zo’n ding vast te houden! Ze waren erg zwaar, groot en helemaal niet handig in het gebruik. Het doek bestond uit geoliede canvas of -zijde en de baleinen met stok waren moeilijk te openen en vooral als ze nat waren en lekken deden ze ook nog.  Mannen liepen er niet mee, voor hen was het een vrouwending! De enigste mannen die paraplu’s hadden waren portiers of koffiehuis bezitters die hun klanten zo droog naar de auto of ingang konden begeleiden.

In Engeland waar de paraplu lange tijd bij het uniform van de standaard gentleman hoorde, heeft het lang geduurd voor mannen ermee wilden worden gezien Het was Jonas Hanway, een reiziger die als eerste man de moed had om een paraplu te dragen. Hij had dit op zijn buitenlandse reizen mannen ook zien doen en trok zich er niets van aan dat hij uitgelachen werd. Dertig jaar lang kon men hem regelmatig met zijn paraplu zien, maar toen hij stierf in 1786 was de paraplu inmiddels gemeengoed geworden bij zowel de vrouwen als de mannen. 

Ze werden steeds populairder en ze waren goedkoper dan een koets te huren om droog over te komen. Er kwamen veel uitvinders en makers op de proppen met nieuwe modellen en ideeën en er ontstonden zelfs fabrikanten hiervoor. Halverwege de 19de eeuw ontdekte Samuel Fox een lichter systeem door een licht metalen frame en een lichte stof als zijde, linnen of katoen met een waslaag in plaats van de dikke zware stof die men gewend was. Hij kreeg het patent hierop en zo was de modernere paraplu ontstaan. 

Zo ontstond in de industriële revolutie en na de 2de Wereldoorlog steeds meer technologie waardoor het materiaal uit waterafstotende kunststof werd gemaakt of zelfs opvouwbaar om zo in een tas(je) te kunnen meedragen. Ze zijn er nu in vele kleuren, modellen en maten en je hebt tegenwoordig al een kleine opvouwbare voor een klein bedrag. Tegenwoordig heb je ook een model dat speciaal ontwikkeld is tegen harde stormkrachten. Dit is een aangepast model in een iets meer conische vorm en die zelfs met storm het scherm niet om laat slaan.  

In 2005 ontwikkelde de student Gerwin Hoogendoorn van de TU-Delft als afstudeeropdracht een stormvaste paraplu, de Senz°-umbrella. Deze paraplu heeft een asymmetrische vormgeving, waardoor hij stormen tot windkracht tien zou moeten kunnen doorstaan. Het ontwerp kreeg een aantal internationale onderscheidingen waaronder de Gold International Design Excellence Award 2008.